|
Η Μ. Αλεξάνδρου |
|
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ
ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 19Ο ΚΑΙ 20Ο
ΑΙΩΝΑ
Από τον Καζά
Κατερίνης (19ο αιώνα) στο νόμο Καποδίστρια (1998).
Στο λυκόφως του 20ου αιώνα
και στο λυκαυγές του 21ου, λίγους μήνες πριν πραγματοποιηθεί η μεγάλη
απογραφή της δεκαετίας και η πρώτη του νέου αιώνα (αναμένεται να
διενεργηθεί τό Μάρτιο του 2001) θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον, νομίζω,
να εξετάσουμε την πορεία της πόλης μας κατά τους τελευταίους αιώνες, την
πληθυσμιακή της εξέλιξη,τις διοικητικές μεταβολές και να δούμε πώς και
γιατί αυτή η πόλη κατάφερε από μικρή να γίνει μεγάλη, πώς αυτό το άσημο
τουρκοχώρι της Τουρκοκρατίας, σήμερα αναμετράται με τις μεγάλες πόλεις
της χώρας μας και,τέλος, με ποια αισιοδοξία,προοπτική και με ποια
δυναμική εισέρχεται στο νέο αιώνα και ποιον ρόλο ενδέχεται να ασκήσει
μελλοντικά σε τοπικό, εθνικό και διεθνικό επίπεδο. |
|
 |
Η πλατεία Ελευθερίας το 1937 |
Α.ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙ ΚΗ, ΔΙΟΙ ΚΗΤΙ
ΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Η γεωγραφική
έκταση του σημερινού Νομού Πιερίας κατά την τουρκοκρατία στο διοικητικό
σύστημα του Οθωμανικού κράτους αποτελούσε Καζά, με την επωνυμία Καζάς
Κατερίνης. Ο Καζάς ΚατερΙνης αποτελούσε τμήμα του Σαντζακίου, δηλαδή του
Νομού Θεσσαλονίκης το οποίο υπαγόταν σε μια ευρύτερη διοικητική
διαίρεση, στο Βιλαέτι Θεσσαλονίκης. Το Σαντζάκι Θεσσαλονίκης ήταν .τό
μεγαλύτερο από τα δυο άλλα Σαντζάκια, τα.Δράμας και Σερρών. Το Βιλαέτι
Θεσσαλονίκης,καταλάμβανε κυρίως το χώρο που ανήκει σήμερα στην Κεντρική
Μακεδονία και ένα τμημα της Βορειας Μακεδονίας, που τώρα υπάγεται στο
κράτος των Σκοπίων. Τ ο Σαντζάκι Θεσσαλονίκης περιλάμβανε εκτός από τον
Καζά Κατερίνης και άλλους δώδεκα Καζάδες.(βλ. πίνακα) |
|
(Πόλεις,κωμοπόλεις και χωριά του Καζά
Κατερίνης) αρχές 20ου αιώνα |
| ΧΩΡΙΟ |
ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ |
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ |
| Αικατερίνη
|
8. 000(
1ΟΟΟμουσουλμάνοι) |
|
| Κολινδρός
|
3.000 χ.ο |
|
| Λιτόχωρο |
5:500 χ.ο |
|
| Πουρλιά
(πόροι) |
200 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
| Παντελεήμων
|
1.500 χ.ο |
κεφαλοχώρι |
|
Σκοτίνα |
500 χ.ο |
κεφαλοχώρι |
| Λεπτοκαριά
|
1200 χ.ο |
κεφαλοχώρι |
|
Βρωμερή(Καλλιθέα) |
300 χ.ο |
τσιφλίκι |
| Κορυνός
|
200 χ.ο. |
τσιφλίκι |
| Κίτρος |
300 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
|
Π.Νέα
Σκόπελος (Σφενδάμη) |
700 χ.ο |
κεφαλοχώρι |
|
Μακρύγιαλος |
500 χ.ο |
κεφαλοχώρι
|
|
Π.Ελευθεροχώρι |
50 χ.ο |
κεφαλοχώρι
|
|
Ν.Ελευθεροχώρι |
500 χ.ο |
κεφαλοχώρι
|
| Καταχάς |
100 χ.ο |
τσιφλίκι
|
|
Λιμπάνοβο(Αιγίνιο). |
250 χ.ο
150 μουσουλμάνοι
|
τσιφλίκι |
| Μυλοβός
(Μεγάλη Γέφυρα) |
200 χ.ο |
τσιφλίκι
|
| Πρόδρομος |
300 χ.ο |
τσιφλίκι |
| Βούλυστα
ή Βούλτιστα(Λιβάδι) |
100 χ.ο.
|
τσιφλίκι
|
| Καστανιά
|
130 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
|
Σκουτέρνα (Ελατοχώρι)
|
550 χ.ο |
τσιφλίκι
|
| Δρυάνιστα
(Μοσχοπόταμος) |
1200 χ.ο |
κεφαλοχώρι
|
| Ρυάντανη
(Ρυάκια) |
300 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
|
Παλιονέστανη (Παλιόστανη) |
250 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
| Ρητίνια
(Ρητίνη) |
1000
x.o |
τσιφλίκι
|
| Μεγ.Μηλιά
|
700
x.o
|
κεφαλοχώρι
|
| Μόρνα
(Σκοτεινά.
Φωτεινά)
|
150 χ.ο
|
κεφαλοχώρι
|
|
Βροντούς
|
550 χ.ο |
τσιφλίκι
|
| Ζιάζιακο
(Λόφος) |
700 χ.ο
|
κεφαλοχώρι
|
Καλύβια
Κουντ/τίσσης
(Άγ.. Σπυρ/νας) |
300 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
|
Κοντουργιώτισσα |
450 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
| Καρύτσα
|
900 χ.ο
|
κεφαλοχώρι
|
| Μαλαθριά(Δίον) |
150 χ.ο |
τσιφλίκι
|
| Σπη ή
Στουπί (Ν.Έφεσος) |
380 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
|
Κολοκούρι (Σβορώνος)
|
150 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
| Κεραμίδι
|
250 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
| Αγιάννης
|
300 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
|
Χράνη
|
60 χ.ο
|
τσιφλίκι
|
|
|
Σημ.1Πριν
την απελευθέρωση του 1912 και μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων (1908),
οι Νεότουρκοι αγόρασαν κάποιες περιοχές στη Βόρεια Πιερία όπου και
εγκατέστησαν πρόσφυγες από τη Θράκη (Τυρολόη, Μεσσήνη, Στράντζη; Σεράγιο)
και Βουλγαρία.
Επίσης, στους
παραπάνω οικισμούς, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα εγκαταστάθηκαν και
κάτοικοι από το Καταφύγι Κοζάνης .
Σημ.2 Στον
παραπάνω πίνακα που περιλαμβάνει τους οικισμούς που απαρτίζουν τον Καζά
Κατερίνης, θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τους μικρούς οικισμούς που
εντοπίσαμε στους στατιστικούς πίνακες του 1894-95. Οι επιπλέον αυτοί
οικισμοί είναι οι εξής: Βουρλών – Μούρτζανης και Σιέλον . |
|
ΕΞΕΛΙΞΗ ΠΛΗΘΥΣΟΥ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙ ΝΗΣ |
|
1806
100 οικίες πηγή
WiIliam Martin Leake
1810 140 Οικίες
Εdward Daniel
1812 300 οικίεςHenry
Holland.
1880 300 οικίες Επίσκοπος Κίτρους Νικόλαος
1880 300 οικίες + 700 διαχειμαζόντες Βλαχολειβαδιώτες
Ε.Κ.Κ.Β Στατιστικοί Πίνακες του Ελληνικού Προξενείου θεσσαλονίκης
1900 2070 χριστιανοί 600 μουσουλμάνοι
1914 800 κάτοικοι (από τους οποίους οι 1000 μουσουλμάνοι) Παρθένιος
Βαρδάκας
ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΑΠΟΓΡΑΦΕΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
| 1920 |
6540
κάτοικοι |
| 1928
|
10.138
κάτοικοι |
| 1940
|
16.938
κάτοικοι |
| 1951
|
24.605
κάτοικοι |
| 1961
|
28.046
κάτοικοι |
| 1971
|
29.046
κάτοικοι |
| 1981
|
38.404
κάτοικοι |
| 1991
|
42.381
κάτοικοι |
|
ΟΙ
ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
|
|
1.χαμιδιέ 2.Σέφκιε 3.Μπάρα
4.Τσερκέζ 5. Κίρχανα 6.Αγίας Παρασκευής 7.Μουχαρέμ Πασά 8.Αγοράς
9.Αναλήψεως 10.lσλαλιέ
11. Βατάν (Μπατάνη) . |
